Verzadiging is zonder twijfel het grootste gevaar voor MLM. Een discussie over MLM zonder dit onderwerp is feitelijk onmogelijk. Hoewel het onderwerp op deze website hier en daar al aan de orde is geweest, is het een aparte pagina waard. Ik zal hier wat dieper op het onderwerp ingaan.

Iedere MLM gaat uit van duplicatie en vermenigvuldiging. Als dit aspect wordt weggelaten is immers geen sprake meer van Multi Level Marketing. In iedere presentatie komt vroeg of laat een schema aan bod waarin een immer uitdijend netwerk wordt getoond, een piramidevorm waarin men jou voor het gemak aan de top zet. Natuurlijk zit je niet aan de top (tenzij je de eerste distributeur bent), maar de organisatievorm boven jou is voor jou eigenlijk niet echt van belang. Het gaat erom een netwerk op te bouwen, waarin de mensen die jij werft anderen werven, enzovoorts. De vermenigvuldigingsfactor die wordt gebruikt in zo'n voorbeeld is variabel, maar laten we eens uitgaan van 3. Een netwerk komt er dan als volgt uit te zien:

	Laag	+	Totaal aantal distr.
	1	1	1
	2	3	4
	3	9	13
	4	27	40
	5	81	121
	6	243	364
	7	729	1093
	8	2187	3280
	9	6561	9841

Het verdere verloop laat zich gemakkelijk uitrekenen: op niveau 16 is het totaal ruim 21 miljoen (meer dan de Nederlandse bevolking). Op niveau 21 is het totaal ruim 5 miljard, zodat we bij niveau 22 meer dan de wereldbevolking nodig hebben. Met andere woorden: na 16 lagen is de Nederlandse markt totaal verzadigd, na 22 de hele wereld.

Uiteraard werkt het in de werkelijkheid niet zoals in het voorbeeld. Hier kleven een aantal aspecten aan:

• Voor ieder willekeurig merk van een willekeurige onderneming geldt een maximaal marktaandeel. De tijd van monopolies ligt nog vrij vers in het geheugen, maar deze worden één voor één geconfronteerd met concurrentie op de thuismarkt. Dit betekent dat verzadiging voor een willekeurig merk al veel eerder wordt bereikt. Dit is voor iedere branche verschillend, maar voor gangbare merken is een marktaandeel van 25% toch wel zo'n beetje het maximum. Daarbij komt nog dat veel producten niet door iedereen gekocht worden. Zo ligt de markt voor gsm's in Nederland op zo'n 10 miljoen (babies en bejaarden hebben bijvoorbeeld in het algemeen geen gsm). Van de 16 miljoen Nederlanders moet dus gekeken worden naar een potentiele markt van 10 miljoen klanten, waarvan dan bijvoorbeeld 25%, dus 2,5 miljoen klanten, voor een willekeurig merk het maximum is.

• Voor veel producten geldt dat zij per huishouden worden aangeschaft, en niet door ieder individu. Dit gaat bijvoorbeeld op voor huishoudelijke artikelen. Het aantal huishoudens in Nederland is zo'n 7 miljoen, voor een willekeurig merk zou een maximum marktpotentieel dan 1,75 miljoen mensen kunnen omvatten.

• Vanzelfsprekend wordt de piramide ook niet zo mooi als hij wordt voorgetekend. Er ontbreken zogezegd stenen: er zijn mensen die geen of minder anderen werven, er zijn mensen die eruitstappen, mensen die overlijden enzovoorts. Bij vragen over dit onderwerp tijdens een MLM presentatie zal de presentator dit altijd toegeven. Het is dan ook eigenlijk vreemd dat er in de voorbeelden wél met de onrealistische veronderstelling wordt gewerkt dat de opbouw zo mooi verloopt.

Een veelgehoorde tegenwerping luidt: "Er is geen enkele MLM-onderneming die sneller groeit dan de bevolking". Dit is een voorbeeld van een zeer ondoordachte uitspraak.

De gemiddelde groei van de wereldbevolking is op dit moment op jaarbasis zo'n 1,2%. Rond deze tijd, 2004, is dat ongeveer 72 miljoen mensen per jaar. Voor Westerse landen ligt de groei lager (Nederland: tussen de 0,4 en 0,7% per jaar). Zie deze pagina voor wat tabellen. De verwachting voor deze eeuw is een verdere afname van de groei, zoals onderstaande grafiek laat zien:

De groei van het aantal mensen dat zich bezighoudt met MLM valt binnen de groei van de wereldbevolking. De volgende grafiek laat het aantal mensen zien dat zich met directe verkoop bezighoudt. Ongeveer 80% hiervan doet mee in een MLM organisatie.

Bron: www.dsa.org

Zoals uit de grafiek is af te leiden kwamen er eind 20ste eeuw jaarlijks zo'n 2 a 3 miljoen distributeurs bij. Dit ligt ruim binnen de jaarlijkse bevolkingsgroei van 72 miljoen. Alleen houden de voorstanders van MLM er bij hun uitspraak geen rekening mee dat niet iedereen geinteresseerd is in of mee zal doen aan MLM. Zo wonen velen van de nieuwgeborenen in ontwikkelingslanden, waar ze nooit in contact zullen komen met een MLM distributeur of waar geen MLM ondernemingen actief zijn. Hier is ook nog eens de grootste bevolkingstoename te vinden. Daarnaast zullen velen zoals gezegd totaal niet geinteresseerd zijn om mee te doen aan MLM, misschien omdat ze genoeg inkomsten hebben, een baan hebben waarin ze tevreden zijn, te veel negatieve dingen over MLM gehoord hebben, enzovoorts.

In de voorbeelden hieronder wordt hiermee wel rekening gehouden.

In Nederland doen nu ongeveer 40.000 mensen aan MLM. Dit is 0,25% van de Nederlandse bevolking.

Een rekenvoorbeeld:

Laten we eens stellen dat 0,25% van de bevolking geinteresseerd is in MLM. Dan zou er nu dus sprake zijn van verzadiging. De tegenwerping van het MLM front is dat de groei van de bevolking groot genoeg is om deze verzadiging te "ontlopen". We weten:

• Er doen nu 40.000 Nederlanders mee aan MLM.
• Van de Nederlanders die er op jaarbasis bijkomen is 0,25% geinteresseerd om mee te doen.
• Op jaarbasis is de groei van de Nederlandse bevolking ongeveer 80.000 mensen.

Per jaar komen er dus 0,25% x 80.000 = 200 potentiele distributeurs bij. Dit betekent dat de MLM branche in Nederland qua aantal personen maximaal 200/40.000 x 100% = 0,5% kan groeien, erg weinig dus.

Uiteraard is het moeilijk te bepalen hoeveel procent van de bevolking geinteresseerd is om aan MLM mee te doen. Laten we het voorbeeld nog eens herhalen, nu met een hoger percentage en toegespitst op een willekeurige MLM onderneming:

Stel dat 1.000.000 Nederlanders aan MLM mee zouden willen doen. Dit is 6,25% van de bevolking. Voor onze onderneming geldt een maximaal marktaandeel van 25% (op het gebied van de "zakelijke kans", dus niet op productniveau. Er is immers tussen MLM ondernemingen onderling concurrentie om mensen ervan te overtuigen dat déze "zakelijke kans" echt de beste is). Onze onderneming heeft nu 250.000 distributeurs in Nederland (25%). Dus:

• 25% van de geinteresseerde bevolking werkt nu voor ons = 250.000 distributeurs. We hebben ons verzadigingspunt daarmee bereikt.
• Bevolkingsgroei: 80.000.
• 6,25% van de "nieuwe" Nederlanders is geinteresseerd in MLM.

Per jaar komen er voor onze onderneming 25% x 6,25% x 80.000 = 1250 potentiele distributeurs bij. We kunnen dan jaarlijks qua aantal personen zo'n 1250/250.000 x 100% = 0,5% groeien.

Een goed groeiende MLM onderneming zal op het gebied van aantal distributeurs veel sneller groeien. Is dit niet het geval, dan is het blijkbaar zeer moeilijk om mensen te werven waardoor de "zakelijke kans" veel lager moet worden ingeschat.

Conclusie: De bevolkingsgroei alleen is veel te laag om verzadiging te voorkomen, als rekening wordt gehouden met het feit dat niet iedereen mee zal doen aan MLM. Uiteraard is het zo goed als onmogelijk te bepalen hoeveel procent van de bevolking in werkelijkheid geinteresseerd zal zijn om mee te doen aan MLM. Aangezien MLM inmiddels al meer dan 50 jaar bestaat, zouden we kunnen veronderstellen dat bijna iedereen er wel eens van gehoord heeft. Momenteel gelden de volgende percentages:

Zoals de tabel laat zien, is het percentage Amerikanen dat meedoet aan MLM nog geen 5%. Merk daarbij op dat MLM in de VS is ontwikkeld en daar dus jaren voorop loopt.

De enige mogelijkheden/manieren om verzadiging niet te laten optreden zijn:

• De groei verloopt niet zo mooi als wordt voorgespiegeld. Dit betekent automatisch dat de "zakelijke kans" veel lager moet worden ingeschat dan dat deze wordt voorgesteld. Dit is precies wat de realiteit laat zien. Het probleem is echter dat men, door hebzucht verblind, alles van de presentator aanneemt en daardoor de "kans" veel te hoog inschat.

• Er moeten nieuwe "markten" worden aangeboord: begin met je MLM onderneming in een ander land (tot de landen "op" zijn uiteraard). Veel MLM ondernemingen die al langer bestaan hebben deze tactiek succesvol toegepast. De verliezers zijn degenen aan de bodem van de piramide die in de eigen omgeving geen nieuwe distributeurs meer kunnen vinden en daarmee tegen "plaatselijke verzadiging" aanlopen.

Noot: In de voorbeelden ga ik uit van een situatie waarin de verzadiging al is bereikt. Ik doe dit om te laten zien dat de bevolkingsgroei alleen niet genoeg is om verzadiging te ontlopen. Uiteraard zullen vele MLM ondernemingen dit punt nog niet bereikt hebben, waardoor tijdelijk grote groei mogelijk is. Er komt echter, in de toekomst van iedere MLM onderneming, een moment waarop iedereen van de onderneming gehoord heeft en de beslissing "doen" of "niet doen" heeft gemaakt. Gezien het feit dat de bevolkingsgroei op dat specifieke moment niet groot genoeg zal zijn om aan de exponentiele groei van een MLM netwerk te voldoen, zullen de distributeurs die op dat moment aan de bodem zitten het onderspit delven, waarmee het hele netwerk feitelijk inklapt.

Kritische vragen:

• Ben je je ervan bewust dat er een moment komt waarop verdere grote groei niet meer mogelijk is, waardoor je feitelijk meewerkt aan de creatie van een laag verliezers aan de bodem van de piramide?
• Vind je het eerlijk dat de presentator uitgaat van een stabiele opbouw terwijl de praktijk anders laat zien?
• Begrijp je dat in de chaotische, exponentiele groei van een MLM netwerk niemand op de rem kan trappen, waardoor verzadiging en verlies voor een enorm aantal mensen inherent aan het concept is?